Karl Marlantes (79) is een grote naam. Hij maakte furore met zijn roman Matterhorn (2010), waarin hij zijn gruwelijke ervaringen als marinier in Vietnam vastlegde.

In Koude triomf neemt hij ons mee naar het Finland van net na de Tweede Wereldoorlog. Een verscheurd land met een roerige geschiedenis. In 1939 werd het aangevallen door de Sovjet-Unie. Als bondgenoot van nazi-Duitsland probeerden de Finnen de Russen vervolgens te verdrijven - ze stonden zij aan zij voor de poorten van Leningrad.

Daarna kantelde het front nogmaals, toen de Finnen mét de Russen vanaf 1944 tegen de nazi's een bloedige bevrijdingsstrijd aangingen. Zo kwam het onafhankelijke Finland onder de invloedssfeer van Moskou.

Binnen deze constellatie arriveren de hoofdpersonen Arnie en Louise Koski eind 1946 in Helsinki. Hij is een Amerikaanse militair attaché in Helsinki, zij moet de sociale contacten met de politiek en de bevolking gaan onderhouden.

"Mijn hele familie van moeders kant is van oorsprong Fins", zegt Marlantes in een interview over het land waarin zijn thriller zich afspeelt. "Onze voorouders kwamen mee met Scandinavische immigranten. In mijn jeugd hoorde ik talloze verhalen over de Finnen en de oorlog, en hoe gecompliceerd die toestand was."

"Toen Poetin in 2014 de Krim annexeerde, dacht ik: de geschiedenis herhaalt zich. Nu is het tijd om mijn Finse spionagethriller te schrijven, opgedragen aan iedereen die vecht voor de handhaving van de rechtsorde, met name aan de mensen in Oekraïne."

Bij lezing vermoedde je al zoiets. Veel van de scènes zijn geplukt uit de werkelijkheid, zulke situaties verzin je niet. De rode draad wordt gevormd door een skiwedstrijd van 500 kilometer door de winterse woestenij, van de poolcirkel tot aan de plaats Kuopio. Tien dagen ploeteren, en slapen in een schuttersput bij 20 graden onder nul.

Uitdagers zijn Arnie Koski en zijn Russische tegenvoeter Michail Bobrov van het Rode Leger. Ze kennen elkaar nog uit de oorlog en hun gezamenlijke strijd tegen de nazi's, het is een vriendschap voor het leven. Als ze elkaar op een eindejaarsfeest opnieuw treffen, besluiten ze in een dronken bui tot een duel in de vorm van een skiwedstrijd.

Gezichtsverlies

De internationale pers krijgt er lucht van en plots staat er prestige op het spel: het begin van de Koude Oorlog. Marlantes: "Zo'n race is er ook echt geweest, al ging het destijds om twee studenten. Grote stukken in de kranten, maar toen de Russische deelnemer dreigde te verliezen was hij na drie dagen plotseling van de aardbodem verdwenen. Men vermoedde dat de Russische geheime dienst erachter zat. Stalin wilde geen gezichtsverlies."

Hoe het Arnie en Michael in het boek vergaat, laten we even in het midden. Net als de uitkomst van de tweede verhaallijn, die over de ontluikende vriendschap tussen de naïeve Louise Koski en de gebutste Natalja Bobrov - twee volstrekt tegengestelde personages. Vaststaat dat Karl Marlantes een spionagethriller heeft geschreven die niet onderdoet voor het beste werk van John le Carré.

Meulenhoff Boekerij, 381 p., 24,99 euro. Vertaling Frans Reusink.

Een spannende historische roman over de vriendschap tussen een Amerikaans en een Russisch echtpaar tegen de dreigende achtergrond van het begin van de Koude Oorlog. Het Amerikaanse echtpaar Arnie en Louise Koski arriveert vlak na de Tweede Wereldoorlog in Helsinki om een diplomatieke post te bekleden. Finland is officieel neutraal, maar de spanningen tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten zijn voelbaar. De Koski’s raken bevriend met een Russisch echtpaar, Michail en Natalja Bobrov. Michail is een oude bekende van Arnie: ze vochten als geallieerden samen in de Tweede Wereldoorlog. In een dronken bui besluiten Michail en Arnie een geheime onderlinge ski-wedstrijd te ondernemen die over honderden kilometers zal strekken. Als Louise de race wil gebruiken om geld in te zamelen voor een weeshuis, krijgen de Amerikaanse en Russische mogendheden lucht van deze uitgelezen propagandamogelijkheid, met alle gevolgen van dien… Meeslepend en toegankelijk geschreven. Karl Marlantes (1944) is een Amerikaanse schrijver en Vietnamveteraan. Hij schreef meerdere boeken, waaronder ‘Matterhorn’.