Zelfs op het afgelegen eiland waar ze schapen hoedt, wordt Jake Whyte achtervolgd door iets of iemand uit haar verleden. Een intens boek over een jonge vrouw die moet standhouden tussen mannelijke schapenscheerders.
Sinds Alfred Hitchcocks The birds weten we hoe beangstigend samentroepende vogels kunnen zijn. Vier vogels in je appelaar is gezellig, veertig is een ander verhaal. In Evie Wylds Overal vogelzang zingen, kakelen, krassen en krijsen de vogels zo hard dat je oren ervan gaan tuiten. En dan vormt dat gekeet van de vogels niet eens de grootste dreiging. Op de openingsbladzijden van de roman lezen we over een verminkt schaap. De ingewanden van het dier liggen naast het kadaver en het beest 'dampte als een stoofpotje'. Haar herder, Jake Whyte, vindt het kadaver op de afgelegen boerderij waar ze woont. Ze hoedt er schapen ver weg van alles; we bevinden ons op een Brits eiland dat de schrijfster naamloos laat en waar het altijd waait. Enkele bladzijden verderop is er sprake van een opstekende storm en van cavia's die aan een slang zijn gevoerd. Een hoop ellende dus. Gelukkig maakt Wyld hiermee geen valse beloftes. Haar boek is dreigend en donker en soms ook komisch, zoals de cavia's doen vermoeden.
Evie Wyld, een Engelse die vroeger in Australië woonde, zet twee verhaallijnen uit. De ene speelt in Engeland en verloopt chronologisch; de andere speelt in Australië en gaat terug in de tijd om uit te komen bij het begin, bij het moment dat Jakes leven uiteenspatte. Wyld maakt er geen geheim van dat haar hoofdpersonage op de vlucht is. De vrouw draagt de littekens uit het verleden letterlijk op haar huid. Een leuke vondst is dat voor de hoofdstukken die voorwaarts gaan, de schrijfster de verleden tijd gebruikt, de passages die zich in het verleden afspelen, worden verteld in de tegenwoordige tijd. Dat past in een verhaal over een enerverend verleden vol actie en een meer bedaagd heden.
Wyld wisselt telkens een Australisch en een Engels hoofdstuk af en met die strakke compositie weet ze spanning op te roepen. Toch is dat niet eens de grootste verdienste van haar boek.
Ratelende bomen
Overal vogelzang gaat over een jonge vrouw die probeert te overleven in een mannenwereld vol geweld. Handen veranderen er in geen tijd 'in een vleesvuist'. Een groot deel van het boek speelt zich af op een schapenscheerderij ergens in de Australische outback. Iedereen die er werkt, heeft wel iets te verbergen. Jake begint als roustabout: ze moet de schapen naar de scheerders leiden, zodat die geen tijd verliezen. Ze heeft er talent voor en werkt zich op.
De beschrijvingen van het vlees op de schapenbotten, van de maden in de wol, van het naar natte cement smakende brood op de scheerderij: Wyld blinkt erin uit.
Jake is schuw en stoer, ze laat weinig los. 'Ik vertel hem de tussenstukjes van mijn leven, de stukjes die beschikbaar zijn', zegt ze over de schapenscheerder met wie ze iets heeft.
Het is moeilijk om iets te vertellen over de thema's in dit boek zonder iets te verklappen over de plot. Laat dit volstaan: Jake moet tot het uiterste gaan om stand te houden. Ze gebruikt daarbij haar lichaam, haar belangrijkste wapen. Enkel de nachten zijn van haar, 'niets raakt me in het donkere aan.'
Je leest dit boek om het hoofdpersonage en om de intense landschappen. Veel meer nog dan visuele details zijn het de geluiden die nagalmen, 'het kreupelbos met de ratelende bomen', 'een vleerhond die in zijn boom zit te klagen'. En dan is er het thrillerelement. In de Engelse hoofdstukken draait het om de identiteit van de schapendoder, om de vraag of Jake zich inbeeldt dat ze belaagd wordt. In de Australische passages gaat het om de vraag hoe het allemaal zo gelopen is.
Het slot verrast en komt toch niet uit de lucht vallen. Met haar tweede boek won de schrijfster de European Union Prize for Literature. In 2013 stond ze ook al op de lijst van Granta Best of Young British Novelists, op basis van haar eerste roman, Na het vuur, een ademloze stilte. Ook daarin liet Wyld haar hoofdpersonage zijn toevlucht nemen tot een afgelegen gebied. Vanuit een bouwvallige hut in Queensland, Australië, probeerde dat personage de brokstukken uit het verleden samen te rapen. Met Overal vogelzang laat de Engelse schrijfster zien dat ze gegroeid is en dat ze naar alle waarschijnlijkheid nog heel wat in haar mars heeft.
Vertaald door Roos van de Wardt, De Geus, 288 blz. Oorspronkelijke titel: 'All the birds, singing.'
De auteur: (1980) kreeg voor haar tweede boek de European Union Prize for Literature en werd genomineerd voor de Bailey's Women's Prize. In 2013 stond ze op de lijst van Granta Best of Young Novelists.
Het boek: een jonge vrouw moet overleven tussen ruwe mannelijke schaapscheerders.
ONS OORDEEL: een intens boek voor rauwe schoonheid.
Masquer le texte