Sinds Alfred Hitchcocks The birds weten we hoe beangstigend samentroepende vogels kunnen zijn. Vier vogels in je appelaar is gezellig, veertig is een ander verhaal. In Evie Wylds Overal vogelzang zingen, kakelen, krassen en krijsen de vogels zo hard dat je oren ervan gaan tuiten. En dan vormt dat gekeet van de vogels niet eens de grootste dreiging. Op de openingsbladzijden van de roman lezen we over een verminkt schaap. De ingewanden van het dier liggen naast het kadaver en het beest 'dampte als een stoofpotje'. Haar herder, Jake Whyte, vindt het kadaver op de afgelegen boerderij waar ze woont. Ze hoedt er schapen ver weg van alles; we bevinden ons op een Brits eiland dat de schrijfster naamloos laat en waar het altijd waait. Enkele bladzijden verderop is er sprake van een opstekende storm en van cavia's die aan een slang zijn gevoerd. Een hoop ellende dus. Gelukkig maakt Wyld hiermee geen valse beloftes. Haar boek is dreigend en donker en soms ook komisch, zoals de cavia's doen vermoeden.

Evie Wyld, een Engelse die vroeger in Australië woonde, zet twee verhaallijnen uit. De ene speelt in Engeland en verloopt chronologisch; de andere speelt in Australië en gaat terug in de tijd om uit te komen bij het begin, bij het moment dat Jakes leven uiteenspatte. Wyld maakt er geen geheim van dat haar hoofdpersonage op de vlucht is. De vrouw draagt de littekens uit het verleden letterlijk op haar huid. Een leuke vondst is dat voor de hoofdstukken die voorwaarts gaan, de schrijfster de verleden tijd gebruikt, de passages die zich in het verleden afspelen, worden verteld in de tegenwoordige tijd. Dat past in een verhaal over een enerverend verleden vol actie en een meer bedaagd heden.

Wyld wisselt telkens een Australisch en een Engels hoofdstuk af en met die strakke compositie weet ze spanning op te roepen. Toch is dat niet eens de grootste verdienste van haar boek.

Ratelende bomen

Overal vogelzang gaat over een jonge vrouw die probeert te overleven in een mannenwereld vol geweld. Handen veranderen er in geen tijd 'in een vleesvuist'. Een groot deel van het boek speelt zich af op een schapenscheerderij ergens in de Australische outback. Iedereen die er werkt, heeft wel iets te verbergen. Jake begint als roustabout: ze moet de schapen naar de scheerders leiden, zodat die geen tijd verliezen. Ze heeft er talent voor en werkt zich op.

De beschrijvingen van het vlees op de schapenbotten, van de maden in de wol, van het naar natte cement smakende brood op de scheerderij: Wyld blinkt erin uit.

Jake is schuw en stoer, ze laat weinig los. 'Ik vertel hem de tussenstukjes van mijn leven, de stukjes die beschikbaar zijn', zegt ze over de schapenscheerder met wie ze iets heeft.

Het is moeilijk om iets te vertellen over de thema's in dit boek zonder iets te verklappen over de plot. Laat dit volstaan: Jake moet tot het uiterste gaan om stand te houden. Ze gebruikt daarbij haar lichaam, haar belangrijkste wapen. Enkel de nachten zijn van haar, 'niets raakt me in het donkere aan.'

Je leest dit boek om het hoofdpersonage en om de intense landschappen. Veel meer nog dan visuele details zijn het de geluiden die nagalmen, 'het kreupelbos met de ratelende bomen', 'een vleerhond die in zijn boom zit te klagen'. En dan is er het thrillerelement. In de Engelse hoofdstukken draait het om de identiteit van de schapendoder, om de vraag of Jake zich inbeeldt dat ze belaagd wordt. In de Australische passages gaat het om de vraag hoe het allemaal zo gelopen is.

Het slot verrast en komt toch niet uit de lucht vallen. Met haar tweede boek won de schrijfster de European Union Prize for Literature. In 2013 stond ze ook al op de lijst van Granta Best of Young British Novelists, op basis van haar eerste roman, Na het vuur, een ademloze stilte. Ook daarin liet Wyld haar hoofdpersonage zijn toevlucht nemen tot een afgelegen gebied. Vanuit een bouwvallige hut in Queensland, Australië, probeerde dat personage de brokstukken uit het verleden samen te rapen. Met Overal vogelzang laat de Engelse schrijfster zien dat ze gegroeid is en dat ze naar alle waarschijnlijkheid nog heel wat in haar mars heeft.

Vertaald door Roos van de Wardt, De Geus, 288 blz. Oorspronkelijke titel: 'All the birds, singing.'

De auteur: (1980) kreeg voor haar tweede boek de European Union Prize for Literature en werd genomineerd voor de Bailey's Women's Prize. In 2013 stond ze op de lijst van Granta Best of Young Novelists.

Het boek: een jonge vrouw moet overleven tussen ruwe mannelijke schaapscheerders.

ONS OORDEEL: een intens boek voor rauwe schoonheid.

Masquer le texte

Echt denderend loopt het niet, de schapenkwekerij van Jake. Ze woont alleen op een oude boerderij, tot argwaan van de lokale bevolking, en sinds haar aankomst sterven haar schapen een gruwelijke dood. Opengereten; voer voor aasvogels. Ze vermoedt vuil spel – een vossenplaag of toch die hangjongeren? – en ook in haar boerderij voelt ze zich niet veilig: rare geluiden, handafdrukken op de muur, zelfs haar hond Dog is bang.

Angst kent Jake al haar hele leven: altijd op de vlucht voor tirannieke mannen, altijd een vrouw alleen, maar wel eentje die als de beste schapen kan scheren, wat respect afdwingt in deze ruwe mannenwereld. Maar of dat genoeg is om nieuwe en oude spoken buiten te houden? Wyld onthult het in een heldere toon en haar tweede roman is goed gecomponeerd, maar volgt ook plichtmatig alle romanregels: nergens schuurt het, nergens verrast het. Doordeweeks is het woord.

Een fysiek sterke, jonge vrouw woont alleen op een Brits eiland met haar schapen, die door een onbekend wezen ‘s nachts één voor één worden gedood. Alsof dat niet duister en angstaanjagend genoeg is, wordt de lezer ook geconfronteerd met het, in verschillende en in de tijd heen en weer springende verhaallijnen, tergend langzaam onthulde, gewelddadige verleden van de vrouw als prostituee en schapenscheerder in Australië. Prachtig geschreven en niet zonder menselijke lichtpuntjes, maar ook rauw en compromisloos. Niet alle lezers zullen tevreden zijn met de onverklaarbare aanwezigheid van één van de hoofdpersonen en het, na zoveel spanning, erg open einde. Tweede roman (eerste: ‘Na het vuur, een ademloze stilte’*) van deze veel geprezen schrijfster, waarvoor ze de Encore Award for the best second novel 2013 en de European Union Prize for Literature 2014 ontving.